Waarom maken we als mensen slechte beslissingen? En hoe kunnen we foute keuzes voorkomen? Dat onderzoekt Daniel Kahneman, in 2002 winnaar van de Nobelprijs, al tientallen jaren en daarover geeft hij donderdag 24 februari via Skype een lezing bij Radboud Reflects. ‘Dat een denker als Kahneman een lezing geeft aan de Radboud Universiteit is fantastisch. Heel tof.’ De lift of de trap? Fietsen of lopen? Koffie of thee? We maken dagelijks tientallen beslissingen en gelukkig kost dit snelle denken ons weinig tijd. Daarnaast hebben we complexe, belangrijke keuzes te maken. De beslissingen waar je ‘nog een nachtje over slaapt’ vallen binnen een tweede systeem, het langzame denken. In Ons feilbare denken illustreert Kahneman dat mensen de neiging hebben om belangrijke keuzes bij het snelle denken over de schutting te gooien. Het gevolg: ondoordachte en slechte beslissingen. ‘Kahnemans onderzoek helpt je betere beslissingen te maken en daarom gebruik ik zijn werk veel’, vertelt Noelle Aarts, hoogleraar Socio-Ecological Interacties aan de Radboud Universiteit. Tijdens de Radboud Reflects-lezing zal Kahneman bespreken hoe ruis ertoe kan leiden dat we slechte beslissingen maken. Vervolgens gaan Aarts en Daniël Wigboldus, voorzitter van het College van bestuur en hoogleraar Sociale- en cultuurpsychologie, met Kahneman in gesprek. Ruis of context? Van een slecht humeur, tot vermoeidheid of de tijd van het jaar: ruis kent allerlei vormen en het kan op hinderlijke wijze invloed uitoefenen op een besluit. Aarts: ‘Kahneman onderzoekt hoe je ruis kunt beperken en zo slechte beslissingen kunt voorkomen. Dat vind ik heel interessant, omdat ik als cultureel-antropoloog ook geïnteresseerd ben in die ruis. In ons vakgebied noemen we het alleen geen ruis maar context. Wij willen die context goed begrijpen om inzicht in het gedrag van mensen te krijgen.’ Aarts wijst erop dat sociaal psychologen als Kahneman zoeken naar wetmatigheden, terwijl antropologen juist de verschillen tussen individuele gevallen bestuderen. ‘Die perspectieven vullen elkaar heel mooi aan.’ Absolute grootheid Aarts is benieuwd wat Kahneman vindt van de beslissingen die we als mensheid vandaag de dag nemen. ‘We komen maar niet tot gezamenlijkheid als het gaat om het oplossen van mondiale problemen zoals klimaatverandering of het verlies van biodiversiteit. Ik hoor graag hoe Kahneman daar over denkt, want hij is een absolute grootheid in de wetenschap.’ Dat Kahneman op bijna 88-jarige leeftijd nog altijd lezingen geeft en ook de Radboud Universiteit (digitaal) aandoet is fantastisch, benadrukt Aarts. ‘Heel tof dat zo’n denker een lezing komt geven. Zijn onderzoek helpt je betere keuzes maken. Zoals gezegd, ieder mens maakt dagelijks talloze keuzes. Als je je bewust bent van de momenten waarop ruis je beslissingen beïnvloedt en je die ruis weet te reduceren ofwel strategisch juist slim weet te gebruiken, dan kun je daar dagelijks van profiteren.’ Lezing bijwonen De lezing Noise. Why We Make Bad Decisions and How to Avoid Them is donderdag 24 februari om 20:00 uur in de Lindenberg en online via een livestream. Kaartjes zaal Lindenberg Inschrijven livestream Foto: Brandon Lopez via Unsplash