De komende Tweede Kamerverkiezingen zullen door corona een heel andere dynamiek krijgen. Dat verwacht Kristof Jacobs. Hij is universitair hoofddocent politicologie en een van de directeuren van het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO). 'Deze verkiezingen worden superinteressant.'Het Nationaal Kiezersonderzoek (NKO) is een representatieve steekproef die al sinds 1971 wordt gehouden onder de kiesgerechtigde bevolking. “We stellen vragen over allerlei maatschappelijke thema’s en over politieke opvattingen”, zegt Jacobs. 'Het onderzoek vindt zowel voor als na de verkiezingen plaats.'Hoewel er nog geen resultaten van het NKO bekend zijn, lijkt het logisch dat corona de verkiezingen zal domineren. Jacobs: 'Het gebeurt maar zelden dat er zo’n grote crisis is die iedereen raakt. De laatste keer was de economische crisis en de bezuinigingen die daarop volgden. Zulke thema's kunnen een megagrote impact hebben.'ToeslagenaffaireHoe groot precies, blijft vooralsnog gissen. 'We hebben in het buitenland gezien dat het beide kanten op kan. Je kunt een rally-around-the-flag-effect krijgen, waarbij de overheid veel steun krijgt. Maar het kan ook zijn dat de regering wordt afgestraft omdat ze volgens kiezers faalt in haar coronabeleid.'En dan is er nog de toeslagenaffaire, waarover het kabinet eerder dit jaar struikelde. 'Maar die is van een heel andere orde omdat maar een relatief kleine groep mensen er slachtoffer van is geworden. De kans is daarom groot dat deze kwestie – net als andere kwesties – veel minder aandacht zal krijgen dan corona.'Eén missieJacobs voorziet voor de komende verkiezingen een heel andere dynamiek dan normaal. 'Een dynamiek waarbij niet de politiek centraal staat, maar het idee van we’ve got a job to do. Natuurlijk zijn er verschillen tussen partijen, maar nu is er maar één missie: de strijd tegen corona.'Dat heeft volgens hem ook gevolgen voor het sentiment onder kiezers. 'In tijden van crisis doen partijen aan de randen van het politieke spectrum het meestal minder goed. Veel mensen hebben in hun hoofd een set van partijen waarop ze mogelijk gaan stemmen. Welke partij ze kiezen, hangt af van allerlei factoren. Nu zal voor veel mensen corona de doorslag geven. Ze zullen uit hun set die partij kiezen die volgens hen de coronacrisis het best kan aanpakken.'KanseliersbonusIn de praktijk betekent dat dat het kabinet, en dan met name de VVD, het goed zal doen, denkt Jacobs. 'Rutte is een heel behendig en ervaren politicus. Hij voelt goed aan wanneer hij moet draaien en op welk thema. Als minister-president kan hij bovendien de zogenaamde kanseliersbonus krijgen: alles wat goed gaat, wordt toegerekend aan de regeringsleider. En Rutte is heel goed in het incasseren van die bonus.'Maar, benadrukt, Jacobs: veel is nog onzeker. 'In de laatste drie weken voor de verkiezingen komt de campagne echt op gang. En veel mensen bepalen pas in de laatste week op wie ze gaan stemmen. Wat er in die week gebeurt, kan veel veranderen. Denk aan het bezoek van de Turkse minister van Buitenlandse zaken vlak voor de vorige verkiezingen. Zoiets kan doorslaggevend zijn voor de mensen die hun keuze nog niet hebben gemaakt.'Dit artikel verscheen eerder in FM Focus. Foto: DennisM2 via Flickr.