Het lijkt onschuldig, even een speellijst afluisteren van Spotify, maar er zitten veel haken en ogen aan. Dit zegt cultuurwetenschapper Niels Niessen, een van de wetenschappers op het podium van Radboud Sounds, het lustrumfestival op het snijvlak van wetenschap en muziek. Het is dat Niels Niessen een voordracht voorbereidt over Spotify, maar normaal laat hij dit online platform links liggen. ‘Ik luister veel liever muziek via radio. Mijn veronderstelling is dat een door de mens gemaakte speellijst een verrassender combinatie oplevert dan een geautomatiseerde stream van Spotify.’ Dat Niessen liever geen Spotify gebruikt, wordt nog gevoed door de manier waarop Spotify op de loop gaat met de data van gebruikers. Kernpunt voor Niessen is de invloed van de streamingdiensten als Spotify op de associaties van de luisteraars. ‘Als je Spotify afspeelt krijg je het ene na het andere gelijkgestemde nummer te horen.’ Liever dan hierover te oordelen, probeert Niessen te begrijpen wat dit doet met de muzieksmaak, en met de manier waarop bands hun muziek produceren. ‘Een van de ontwikkelingen die we zien is de opkomst van zelfgeproduceerde muziek, vaak met een heel intiem geluid.’ Billie Eilish Niessen noemt een andere belangrijke ontwikkeling: muziek streamen gaat meer via individuele songs en minder via bijvoorbeeld conceptalbums. ‘Waar je met een lp of cd een hele plaat afluistert, daar serveert Spotify je een opeenvolging van songs uit. Natuurlijk kun je via Spotify ook hele albums beluisteren, maar streaming als medium doorbreekt die traditionele albumstructuur.’ Centraal in de lezing van Niessen bij Radboud Sounds staat Billie Eilish, juist omdat zij de oude en de nieuwe muziekwereld weet te integreren: Ze maakt conceptalbums en is tegelijk een van de meest populaire artiesten op Spotify.’ Niessen verwijst naar de release van haar album When we all fall asleep, where do we go? in 2019, dat via Spotify werd gepromoot met een virtuele tour door een huis, met elke kamer ingericht naar de sfeer van een song. 'Ze is een zowel tijdloze als eigentijdse albumartiest in het streamingtijdperk, uitgesproken feministisch en klimaatactivistisch. Ze is een tegendraads geluid op Spotify en daarmee een stem van haar generatie.’ Niels Niessen is verbonden aan de secties Cultuurstudies van de Universiteit van Tilburg. Radboud Sounds is op vrijdag 12 mei, van 20.00-01.00 uur in Doornroosje, Nijmegen. Radboud Sounds | Radboud Universiteit (ru.nl) Foto: Marcela Laskoski via Unsplash