Betaalbaarheid van de zorg is een groot maatschappelijk vraagstuk. Een ingewikkelde puzzel ook, want er zijn veel partijen bij betrokken die allemaal hun eigen belangen hebben. Kom dan maar eens tot een gedeelde aanpak die werkt. En wat zegt de wetenschap daar eigenlijk over? Managers en professionals in de zorg die hun evidence based kennis over dit onderwerp op peil willen houden, kunnen terecht bij de vierdaagse opleiding Betaalbare Zorg. Mocht je als manager, arts, of werknemer in de zorg je afvragen of het überhaupt nog doelmatiger kan, dan is het antwoord van de wetenschap meestal: ja, dat kan. Programmaleider Patrick Jeurissen, bijzonder hoogleraar Betaalbaarheid van zorg aan de Radboud Universiteit en het Radboudumc, noemt enkele voorbeelden: ‘Zo wordt er soms zorg voorgeschreven waarvan niet is vastgesteld of die werkt – of waarvan soms zelfs is vastgesteld dat die geen meerwaarde biedt. En complexe patiënten of kwetsbare ouderen krijgen vaak zorg van meerdere aanbieders, maar die zijn niet altijd even goed op de hoogte van elkaars activiteiten. Betere samenwerking zou dan kostenefficiënter zijn.’ De ‘hoe dan’-vraag Als Jeurissen dit bespreekt met managers én professionals in de zorg, hoort hij veel instemming en ook ambitie om de zorg beter en betaalbaarder te maken. ‘Maar bij de vraag “hoe dan?”, stokt het. Professionals weten wel wat goede zorg is en deze is in de regel ook het meest betaalbaar, maar zijn steeds vaker van anderen afhankelijk om dit voor elkaar te krijgen. We zien vaak dat er op macroniveau wel mooie voornemens geformuleerd worden over hoe het doelmatiger kan, maar dat dit lang niet altijd goed aansluit bij de werkvloer. Hoe kan dat beter? Daarover gaat Betaalbare Zorg, waar juist het perspectief en het handelend vermogen van de zorgprofessional of -bestuurder centraal staat. Mensen die dagelijks met de “hoe dan?”- vraag moeten werken.’ Op papier en in de praktijk Waarom mooie voornemens waar niemand tegen is tóch stranden, ook daar is wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, weet Jeurissen: ‘Verandering teweeg brengen in een complex systeem is moeilijk. We weten intussen bijvoorbeeld dat je verandering het beste voor elkaar krijgt door meerdere interventies tegelijk uit te voeren. En we weten dat de contactpunten in netwerken cruciaal zijn. Processen die op papier goed werken, lopen in de praktijk toch nog wel eens vast. Vaak zit er dan op de schakelpunten iets wat niet werkt.’ Regels, ontwikkelingen en best practices Wet- en regelgeving wordt ook aangehaald als een blokkerende factor voor verandering, en daarom komt ook dat aan de orde in de opleiding. ‘Niet iedereen heeft tijd om zich te verdiepen in het zoeken van wat er allemaal mogelijk is, dus daar praten we de deelnemers graag over bij.’ Thema’s die verder aan bod komen zijn onder meer: zorg naar huis verplaatsen, e-health, multimorbiditeit, waar de zorg nog steeds niet goed op is ingericht. De coronapandemie komt ook aan bod, ‘niet als hoofdthema, maar omdat het ook dingen aan het licht brengt waar we van kunnen leren. Voor e-health heeft corona als versneller gewerkt. Maar we zitten nog met allerlei vraagstukken over uitgestelde zorg en hoe we dat weer in kunnen halen.’ In het tweede deel van de opleiding gaan deelnemers met deze of andere onderwerpen zelf aan de slag. Verder worden er ‘best practices’ uit de Nijmeegse regio toegelicht zoals Parkinsonnet, ooit van start gegaan vanuit Radboudumc. ‘Daar bleek het mogelijk om wetenschappelijke kennis makkelijk door te laten stromen naar zorgprofessionals. De zorg is er werkelijk beter door geworden, blijkt ook uit vergelijking met controlegroepen. En het is goedkoper geworden. We zijn nu aan het uitzoeken of en zo ja: hoe deze aanpak ook kan werken met een Dementienet.’ Mensen verbinden Waar Betaalbare Zorg ook op mikt, aldus Jeurissen, is om meer mensen uit en rondom de zorg in de regio Nijmegen en omstreken met elkaar te verbinden. ‘In een opleidingscontext ben je toch anders met elkaar bezig dan wanneer je elkaar alleen kent als partijen met verschillende belangen. Als we op die manier kunnen bijdragen aan beter begrip en afstemming, is dat een te mooie kans om te laten liggen. Idealiter leveren we zo indirect nog een bijdrage aan de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg.’ De opleiding Betaalbare Zorg is ontwikkeld door Radboud Academy, Radboudumc en Radboudumc Health Academy en gaat op 9 maart van start. Schrijf je nu in! Foto: Marcelo Leal on Unsplash