Als samenleving proberen we op allerlei gebieden te verduurzamen, maar daarin loopt de geglobaliseerde mode-industrie bepaald niet voorop. Initiatieven als een kledingruil kunnen ons bewuster maken van ons consumptiegedrag en ze zijn een mooi begin om de kledingindustrie te verduurzamen. Maar alleen als ze hand in hand gaan met top down initiatieven om de overproductie drastisch te verlagen. ‘Het is alsof we tegen een vastgelopen mammoettanker staan te duwen,’ zegt Anneke Smelik, hoogleraar visuele cultuur aan de Radboud Universiteit. ‘We produceren én consumeren teveel’, stelt Smelik. Allereerst is de productie zeer vervuilend. Denk bijvoorbeeld aan het waterverbruik van katoen en het verschepen van al die kleding. Daarnaast buit de industrie mensen uit; kinderarbeid is in sommige producerende landen nog altijd aan de orde van de dag. ‘Fast fashion is een relatief recent verschijnsel: zo snel mogelijk, zo goedkoop mogelijk en zo veel mogelijk. De laatste decennia is de kledingproductie enorm toegenomen.’ De toegenomen productie gaat hand in hand met meer consumeren. ‘Meest in het oog springend zijn influencers die zakken en dozen tegelijk uitpakken in hun ‘haul’ video’s, maar eigenlijk doen we er bijna allemaal aan mee met ons koopgedrag. Tweedehands kledingverkoop is weliswaar populair, maar dat komt juist door de overproductie.’ Bodemprijzen of duurzame lijn ‘Je ziet dat grote bedrijven meer aandacht aan duurzaamheid besteden, bijvoorbeeld door binnen hun assortiment een duurzame kledinglijn te lanceren, maar tegelijkertijd zijn er tal van Chinese webwinkels zoals het beruchte Shein waar je voor een bodemprijs kleding kunt inslaan.’ Praktisch probleem voor kledingbedrijven is dat het recyclen van kleding een ingewikkeld proces is. ‘Veel kledingstukken zijn geproduceerd uit een mix van garen die je niet zomaar uit elkaar haalt. Voor veel gerecyclede kleding is toch nog 50 procent nieuwe garen nodig.’ Toch ziet Smelik interessante initiatieven om de kleding te verduurzamen: van kleine studio’s zoals NEFFA tot commerciële merken als G-Star en high-end designers als Ronald van der Kemp. Van mammoettanker naar kleine bootjes Qua consumptie zijn er allerlei kleine initiatieven om ons gedrag te veranderen. Van een kledingruil of vintagewinkels tot kledingbibliotheken en challenges om 3 maanden of langer geen nieuwe kleding te kopen. ‘Kleding ruilen is natuurlijk leuk, maar belangrijk is ook dat we ons bewust worden van ons achterliggende consumptiegedrag. De kleding op websites als Vinted mag dan tweedehands zijn, als mensen er net zoveel shoppen als op andere webwinkels haalt het weinig uit. Dan verandert er niets aan het onderliggende koopgedrag.’ Smelik ziet de kledingindustrie als een vastgelopen mammoettanker die pas loskomt als deze kleine initiatieven gaan samenvallen met beleid van bovenaf om de kledingproductie te reguleren. ‘Nu is het alsof we tegen die mammoettanker staan te duwen. Het doel is om die tanker af te breken en er kleine bootjes van te maken. Een kledingruil is een mooi eerste bootje, maar er is nog veel te verspijkeren’ Kledingruil en Vintage Pop-up Store Op 23&24 november organiseren de HAN, het ROC en de Radboud Universiteit een kledingruil. Lever je outfit in en verdien tegoed om een gratis outfit te scoren. Inleveren kan tot 16 november bij de HAN: Kapittelweg 33, ruimte B0.20 (kantoor HAN Green Office), dagelijks tussen 9 en 17 uur. Meer informatie Foto: Becca McHaffie via Unsplash