Donderdag is de (voorlopig) laatste editie van de DEI Unconscious Bias Theater Workshops. De afgelopen maanden organiseerden De Radboud Universiteit en het Radboudumc meerdere van deze workshops om het bewustzijn over onbewuste vooroordelen op de werkvloer te vergroten. Ondertussen doen sociaalpsychologen en communicatiewetenschappers van de Radboud Universiteit onderzoek naar de effectiviteit van dit soort interventies. ‘We weten dat onderdelen uit de interventie effectief zijn in het lab, geldt dat ook voor de praktijk?’ Hoe zorg je voor een veilige werkomgeving die de verschillen tussen mensen overbrugt en waar iedereen zich op hun plek voelt? Dat blijkt lang niet altijd eenvoudig. In de meest alledaagse situaties, een praatje bij de koffiehoek of een gesprek met je leidinggevende, kunnen een vraag of opmerking, zelfs goedbedoeld, soms pijnlijk of discriminerend zijn voor de ander. De Radboud Universiteit en het Radboudumc hebben in samenwerking met Crux Creaties een aantal herkenbare situaties op de werkvloer verzameld en omgevormd tot een interactieve workshop. Deze Unconscious Bias Theater Workshops illustreren in korte scènes hoe problematisch onze onbewuste vooroordelen kunnen zijn. Werken de workshops? ‘Vooroordelen hebben we allemaal. Onze hersenen vormen continu verwachtingen over de wereld om ons heen, ook over andere mensen. En dat is lang niet altijd problematisch’, vertelt sociaalpsycholoog Gijs Bijlstra. ‘In veel gevallen reageren we niet blindelings op basis van vooroordelen. Veruit de meeste mensen willen de ander gelijk behandelen. ‘Het wordt pas een probleem als iemands vooroordelen anderen benadelen’, vult communicatiewetenschapper Joël Hendrix aan. Hendrix en Bijlstra zitten in een team van wetenschappers dat onderzoekt welk effect interventies zoals deze theaterworkshops hebben op het publiek. Hendrix: ‘In hoeverre blijven de inzichten hangen? En leidt het zien van de workshop op lange termijn tot gedragsverandering?’ Via vragenlijsten - voorafgaand, direct na afloop en vier maanden na de theaterworkshop – willen de onderzoekers de invloed van de workshops meten. Bijlstra: ‘Voor ons was het ideaal dat we konden aanhaken bij deze workshops. Er is al wetenschappelijk onderzoek gedaan naar hoe je mensen bewust kunt maken van eventuele vooroordelen. ‘Dit soort resultaten komen voort uit experimenten in het lab’, zegt Hendrix. ‘Maar werkt het ook in een echte setting? Dat kunnen we via dit onderzoek achterhalen.’ Bijlstra en Hendrix zijn benieuwd naar het interactieve karakter van de workshop. ‘Andere soorten interventies, zoals een voorlichtingstekst of video, kunnen bewustzijn ook vergroten, maar deze workshop confronteert je nadrukkelijker met je eigen vooroordelen. Bovendien word je gestimuleerd mee te denken over de scènes die je te zien krijgt.’ Blijvende aandacht Hoewel resultaten over de effectiviteit van de Unconscious Bias Theater Workshops nog even op zich laten wachten, zijn Hendrix en Bijlstra ervan overtuigd dat er initiatieven moeten worden genomen om te zorgen dat (onbewuste) vooroordelen zo min mogelijk bijdragen aan racisme en discriminatie. ‘De laatste twee jaar is, mede door de invloed van de Black Lives Matter-beweging, de aandacht voor onbewuste vooroordelen gegroeid. Zo maakte de politie onlangs bekend racisme en discriminatie harder te gaan aanpakken.’ Tegelijkertijd blijven de onderliggende processen waardoor vooroordelen worden gevormd hetzelfde. En nieuwe sociale groepen kunnen snel ontstaan. ‘Neem de coronacrisis waarin sommige gevaccineerden en niet-gevaccineerden elkaar liefst in de haren wilden vliegen. Om té grote verschillen en alle bijhorende problemen te voorkomen moeten we onze onbewuste vooroordelen blijvende aandacht geven, ontdekken hoe ze eventueel te veranderen zijn en op die manier hopelijk bijdragen aan een fijne (werk)omgeving voor iedereen.’ Unconscious Bias Theatre Workshop Op donderdag 14 juli vindt de laatste Unconscious Bias Theatre workshop plaats van 16:00 tot 19:15. Meer informatie en inschrijven Het onderzoek rond de Unconscious Bias Theatre Workshops wordt uitgevoerd door Gijs Bijlstra, Joël Hendrix, Tjits van Lent, Afreen Khalid, Max Primbs en Hagar Khermjioui. Meer informatie over het onderzoek Foto: Copernico via Unsplash