In de Aula van de Radboud Universiteit prijkt sinds kort een vitrine gevuld met sigilla: als draagmedaillon uitgevoerde verenigingswapens van studentenverenigingen en dispuutgezelschappen. Marianne Waldekker, plaatsvervangend hoofd Documentaire Informatie Voorziening en beheerder van het Universiteitsarchief van de Radboud Universiteit, redde dit academisch erfgoed uit de kelder van Huize Heyendael, waar de vitrine een toch wat weggestopte plaats had gekregen nabij garderobe en toiletten. De vitrine met sigilla stond sinds 2011 in Huize Heyendael. In eerste instantie in een vergaderkamer, slechts zichtbaar voor vergaderaars. Daarom werd de vitrine enkele jaren later verplaatst naar het souterrain. De vitrine was in slechte staat. Na die verhuizing waren sigilla van hun bevestigingspinnetje gevallen, of per ongeluk op de kop geplaatst. Marianne Waldekker vond dat die tentoongestelde sigilla een waardiger plaats verdienden en ‘adopteerde’ de vitrine. Zij zorgde ervoor dat de vitrine eind 2019, onder het toeziend oog van pedel Nico Bouwman, in de Aula werd geplaatst. De vitrine, die nu voorzien is van een toelichting, is daar prominent zichtbaar, en krijgt zo de aandacht van bezoekers, waaronder alumni, studenten en hun familieleden, die het verdient. Vaak leidt dit nog tot het ophalen van herinneringen en verhalen uit de tijd dat de bezoeker lid was van een dispuut of studentenvereniging. In de vitrine in de Aula is een foto te zien van het bestuur van Dispuut H.O.E.K. dat hun sigillum draagt. Daarboven is de zilveren triangel zelf te zien. Sigilla van Atelier ArensSigilla worden door bestuurders van studentenverenigingen en disputen gebruikt als teken van onderscheiding bij officiële gelegenheden en ceremonies. Het wordt doorgaans gedragen als hanger aan een lint om de hals, maar in sommige gevallen wordt het sigillum ook opgespeld. De sigilla in de vitrine zijn gemaakt van verschillende edelmetalen. Edelsmid Rudie Arens (1918 – 2011) specialiseerde zich in het maken van spelden en sigilla, en vervaardigde vanaf 1955 sigilla en insignes voor vele verenigingen in Nederland, in het bijzonder voor de studentenverenigingen van de Katholieke Universiteit Nijmegen.Arens stamde uit een familie van edelsmeden. Zijn vader, Rudie Arens sr. (1877-1957), richtte in 1909 het Atelier Arens op, dat gevestigd was aan de Lange Hezelstraat in Nijmegen. Diens broers Albert (1881-1958) en Johan (1886-1959) sloten zich bij hem aan, en zo ontstond de firma Gebroeders Arens. De band tussen Gebr. Arens Edelsmeden en de universiteit gaat ver terug. In 1923/24 werden de ambtsketen en de pedelstaf vervaardigd. Rudie Arens sr. en zijn jongste broer Johan, beiden edelsmid, vervaardigden deze naar ontwerp van hun broer Albert, die kunstschilder was.Disputen Durendal en De VijzelEen van de eerste studentenverenigingen die hun sigillum bij de Gebr. Arens liet ontwerpen en vervaardigen, was het dispuut Durendal in 1936. Ook het dispuut De Vijzel (studenten Geografie) en de studievereniging Sodalicium Classicum Noviomagense (Griekse en Latijnse Taal en Cultuur) gaven in die jaren opdracht voor het vervaardigen van een sigillum en insignes. Door de verwoesting van het winkelpand, tekenkamer en woonhuis van de Gebr. Arens in de Tweede Wereldoorlog, en het bijna vier jaar durende ziekbed van Rudie Arens vlak na de oorlog, duurde het vervolgens zo’n twintig jaar, voordat nieuw opgerichte studentenverenigingen hun sigilla bij Arens lieten ontwerpen en vervaardigen.Als eerste in een lange reeks van nieuw opgerichte studentenverenigingen en disputen kwam in 1955 het Corpsdispuut Hades met de opdracht voor het ontwerpen en vervaardigen van hun sigillum. In 1957 volgde de studentenvereniging Diogenes en in 1960 Telemachus, een onderafdeling van Carolus Magnus. Voor die tijd bestelden bestaande studentenverenigingen hun sigilla voornamelijk bij juweliers. De meeste juweliers lieten de sigilla vervaardigen door thuiswerkers. Deze maakten dan een kopie. Door het steeds maar maken van kopie op kopie weken diverse sigilla steeds meer af van het oorspronkelijke ontwerp. Onderste rij, midden: het embleem van Telemachus: een antieke vaas met daarop Telemachus, met speer en schild. Kleindochter ArensRudie Arens zocht bij een bestelling van een bestaand dispuut eerst uit hoe het oorspronkelijke ontwerp was. Ook onderzocht hij welke technieken waren gebruikt en of voor het reproduceren van het originele model een giettechniek kon worden toegepast. Wanneer nieuw opgerichte studentenverenigingen een sigillum wilden laten vervaardigen besprak Rudie Arens met hen hoe dit eruit moest komen te zien. Dit kon een logo of eigen ontwerp zijn, maar de meeste disputen lieten het ontwerpen aan de edelsmid zelf over.‘Uit het archief blijkt dat Rudie Arens de Radboud Universiteit in 2008 om hulp vraagt bij het uitgeven van zijn boek over sigilla’, vertelt Marianne. 'Het College van Bestuur overweegt dit, maar dan moet er ook informatie toegevoegd worden over de geschiedenis van de Nijmeegse studentenverenigingen en disputen, en het Nijmeegse studentenleven. Hierna is er niets meer over het boek terug te vinden.’ In 2008 maakt Rudie Arens een overzichtscatalogus van de door hem gemaakte sigilla en insignes, dat verder geen informatie bevat over de geschiedenis van de verenigingen en het studentenleven. De catalogus Sigilla en Insignes van de Nijmeegse Studentenverenigingen: ontwerp en vervaardiging is eveneens te zien in de vitrine in de Aula.Arens was tot aan zijn dood in 2011 actief als edelsmid in zijn atelier aan de Berg en Dalseweg. In 2007 maakte Arens de nieuwe pedellenstaf. Ook zijn kleindochter, Charlotte Rombouts-Arens, is edelsmid en werkte in zijn atelier. Op de foto rechts zie je ze samen aan het werk. Tegenwoordig heeft Charlotte haar eigen atelier in de Spadestraat, waar ze ook sigilla vervaardigt. In 2015 plaatse ze de twee laatste faculteiten aan de rectorsketen.Nijmeegse traditieDe eerste studentenvereniging van Nijmegen, Carolus Magnus, liet zijn sigillum in Utrecht bij edelsmidse Brom maken. Edelsmeden Jan Eloy en Leo Brom vervaardigden het wapen van de Radboud Universiteit bij de oprichting in 1923. Het is zeer waarschijnlijk dat Carolus Magnus juist daarom in hetzelfde jaar bij Brom uitkwam. Rudie Arens maakte op zijn beurt ook een aantal sigilla voor studentenverenigingen in Eindhoven en Groningen, eveneens te zien zijn in de vitrine. Hoe deze opdrachten tot stand kwamen is onbekend. Marianne: ‘Waren deze studenten afkomstig uit Nijmegen? Waren ze uitgeloot in Nijmegen, en schreven ze zich vervolgens in Groningen in? Of had Arens gewoon een betere naam en faam dan andere edelsmeden? We weten het niet. Wanneer je googlet op ‘sigilla’ en ‘studentenverenigingen’ verschijnt er eigenlijk alleen maar informatie over Nijmeegse sigilla. Ik vraag me af of dit misschien een typisch Nijmeegse traditie is. Dit zou een mooi onderwerp zijn voor een masterstudent of een promovendus.’ Rij boven: embleem van de Nijmeegse Studentenvereniging Carolus Magnus: Keizer Karel de Grote gezeten op zijn troon met rijksappel en scepter. Rij beneden: de emblemen van de disputen A.V.I.S., Het Gilde en De Tempeliers. Marianne heeft ook andere ideeën om het academisch erfgoed van de Radboud Universiteit zichtbaarder te maken. ‘Het lijkt me fantastisch om een serie studiegidsen of jaarboeken digitaal ter beschikking te stellen, bijvoorbeeld op de website van Radboud Erfgoed. Er is nog ontzettend veel interessant materiaal, archiefdocumenten, maar ook oude foto’s en filmbeelden, dat ligt te wachten op publiek.’Dit artikel verscheen eerder op de website van Radboud Erfgoed