Tieners die veel met vrienden over drugs praten hebben meer kans om in hun latere leven overmatig drugs te gaan gebruiken. Uit recent gepubliceerd onderzoek door wetenschappers van de Radboud Universiteit en Arizona State University blijkt dat taal invloed heeft op gedrag. ‘Zelfs jongeren die weinig interesse hebben in alcohol of drugs, lopen door erover te praten toch meer risico op later problematisch middelengebruik.’ Hoe 17-jarigen met elkaar praten is een graadmeter voor hun gedrag op 27-jarige leeftijd. Jongeren die positieve gesprekken voeren over drugs en alcohol lopen meer risico op overmatig middelengebruik op latere leeftijd. Het kan gaan om gesprekken waarin tieners hun bewondering uiten voor leeftijdsgenoten die verdovende middelen gebruiken, plekken noemen waar je goed kunt drinken of waarin ze bijvoorbeeld praten over hoe leuk het zou zijn om cannabis te gebruiken. Goed luisteren Jongeren die zulke gesprekken voeren worden zo’n tien jaar later vaker gediagnosticeerd met problematisch middelengebruik. ‘Zelfs jongeren die weinig interesse hebben in alcohol of drugs, lopen door erover te praten toch meer risico op later middelenmisbruik,’ volgens onderzoeker Roy Otten, hoogleraar ontwikkelingspsychologie aan de Radboud Universiteit. ‘We kunnen dus beter goed luisteren naar wat jongeren zeggen, dan dat we hen vragenlijsten laten invullen. De gespreksonderwerpen kunnen eventueel toekomstig problematisch gedrag voorspellen.’ Het onderzoek werd gepubliceerd in de Journal of Psychopathology and Clinical Science en is gebaseerd op 497 gesprekken tussen 17-jarige vrienden. De jongeren komen uit Amerikaanse families die deelnemen aan een longitudinaal onderzoeksproject onder (potentiële) probleemgezinnen. Tijdens een van de meetmomenten namen de jongeren een vriend of vriendin mee van hetzelfde geslacht met wie ze in gesprek gingen over vragen als: stel je organiseert een feest, wat heb je allemaal nodig? Uit de antwoorden blijken duidelijke verschillen in of en zo ja, hoe snel de jongen alcohol of drugs ter sprake brengen en in hoeverre ze op die onderwerpen doorgaan. Dezelfde jongeren werden tien jaar later ondervraagd. De groep jongeren die in die periode officieel gediagnosticeerd is met alcohol- of softdrugsmisbruik zijn vaak zij die tien jaar eerder al sneller en meer over die middelen spraken. Voor harddrugs lijkt dit in mindere mate te gelden. Taal beïnvloedt gedrag Jongeren zijn vatbaar voor verslavingen, omdat hun brein nog in ontwikkeling is. Ze zijn gevoelig voor wat anderen vinden. In gesprekken met leeftijdsgenoten waarin positief wordt gesproken over verdovende middelen, hebben de deelnemers de neiging om met elkaar in te stemmen in plaats van een ander geluid te laten horen. Daarmee wordt middelengebruik genormaliseerd of zelfs aangemoedigd. ‘De omgang met leeftijdsgenoten kan een kettingreactie in gang zetten’, zegt Otten. ‘Gesprekken kunnen risicovol gedrag stimuleren, dat weer tot overmatig gebruik kan leiden. Het interessante aan dit onderzoek is dat taal gedrag lijkt te beïnvloeden. We willen onderzoeken of dit verband er ook is bij andere onderwerpen, zoals agressie. Als agressieve uitspraken ook voorspellen of iemand later veroordeeld wordt voor een geweldsdelict, geeft dat de kans om vroegtijdig in te grijpen, om het niet zover te laten komen.’ Publicatie: Drug use talk in adolescent friendship interactions: Long-term effects of social learning on lifetime diagnosed substance use disorders. - PsycNET (apa.org) Foto: Shelby Ireland via Unsplash