De mens is heerser over de natuur. Lees Genesis er maar op na. Theoloog Elisabeth Hense zucht. ‘Ja, daar is de ellende begonnen. De Bijbel is misbruikt als rechtvaardiging voor uitbuiting van de aarde. Paus Franciscus geeft daar duidelijke kritiek op in zijn groene encycliek Laudato Si’. Hij onderstreept het belang van duurzaamheid.’Zorg voor de schepping, aldus de paus, omvat ook de zorg voor de armen en kwetsbaren. Dat is precies de insteek van een consortium van financieringsorganisatie ZonMw, waarvan Hense deel uitmaakt. ‘We doen onderzoek naar hoe een groene leefomgeving de fysieke, mentale en spirituele gezondheid van kwetsbare mensen kan bevorderen.’Hof van EdenOok kerken kunnen meewerken aan zo’n gezonde omgeving. Op dit moment doet een derde dat ook al actief, blijkt uit enquêtes van Hense en collega’s onder katholieke parochies en protestantse gemeenten. Behalve zaken die elke burger kan doen, zoals kiezen voor fairtradeproducten, zonnepanelen en minder plastic, kunnen kerken nog breder werken. ‘Ze bezitten vaak veel grond, zoals tuinen en begraafplaatsen. Daar kunnen ze groene oases van maken.’Als mooi voorbeeld noemt Hense de Hof van Heden in Nijmegen. Hier heeft de Lourdeskerk een braakliggend stuk grond samen met vrijwilligers uit de buurt ingericht als biologische moestuin, compleet met insectenhotels en hergebruik van regenwater. ‘De tuin is een ontmoetingsplek voor buurtbewoners geworden, de groenten worden gebruikt voor maaltijden voor kwetsbaren. Zo kun je groen dus mooi koppelen aan sociale doelen.’ Een ander voorbeeld zijn kerken die samen met buurtbewoners schoonmaakacties in de wijk doen. ‘Deze aandacht voor duurzaamheid kan nieuw elan in parochies en gemeenten brengen en ze zichtbaarder maken in de wijk.’SolidariteitHense en haar collega’s gaan de voorbeelden bundelen om andere kerken te inspireren. In de bundel zullen ze ook wijzen op het belang van samenwerken met andere groene partners. ‘Uit mijn onderzoek blijkt dat kerken vaak als eilandjes werken en nog niet zo goed zijn in netwerken op dit gebied.’Duurzaamheid, zegt Hense de paus na, is een christelijke taak. Kerken kunnen daar in de liturgie aandacht aan besteden en zo hun achterban mobiliseren. ‘Wij zijn allemaal medeverantwoordelijk om te komen tot een duurzamere wereld. Dat is niet alleen een kwestie van techniek, maar ook van ethiek en solidariteit: in wat voor wereld willen we leven en wat is echt van waarde? In die zoektocht naar een nieuwe waardenbalans kunnen en moeten wij als theologen een rol spelen. Het gaat om het voortbestaan van onze planeet.’Tip: Neem een groenteabonnement bij een tuinproject‘En word lid van Coöperatie Land van Ons. Die koopt boerenland op om dat samen met boeren duurzamer in te richten.’Elisabeth Hense (1957) | Docent Christelijke spiritualiteit | Studeerde theologie en filosofie in Nijmegen en Bonn | Publiceerde diverse boeken over maatschappelijk geëngageerde spiritualiteit. Zie ook: www.ru.nl/groeneparochiesFoto: Pauline van Kempen (Katholiek Nieuwsblad)