Vrouwen verdienen minder dan mannen, ook als zij voor een vrouwelijke manager werken. En als vrouw voor een vrouwelijke baas werken, vergroot ook je kans op die promotie niet. Is er nog hoop? Socioloog Margriet van Hek ziet één lichtpuntje in de duisternis. 'Vrouwen zijn beter opgeleid en dat wordt steeds belangrijker.' Het aantal vrouwen in managementposities neemt gestaag toe. Zorgt dat er ook voor dat vrouwen in organisaties meer gaan verdienen? Je zou denken van wel, maar recent onderzoek van Margriet van Hek, socioloog aan de Radboud Universiteit, laat zien dat dit niet het geval is. Vrouwen die voor vrouwen werken, ongeacht of het hun direct leidinggevende is of niet, verdienen nog altijd minder dan mannen. Van Hek: 'Ik heb heel hard gezocht, maar ik kon echt geen effect vinden.' Vrouwen in organisaties Voor haar onderzoek las Van Hek alles wat ze over het onderwerp kon vinden. Grofweg zag ze dat er twee denktrends bestonden. Enerzijds zouden vrouwen gelijkheid bevorderen. Anderzijds zouden ze niet voor verandering zorgen, of dit zelfs tegenwerken. Studies uit Amerika lieten wel een positief beeld zien: in organisaties waar meer vrouwelijke managers werkten, bleken vrouwen ook meer te verdienen. Maar Van Hek kon dit effect in haar eigen onderzoek, gericht op negen Europese landen, niet terugvinden. Waar dat aan ligt, kan ze nog niet met zekerheid zeggen. In andere studies die keken naar vrouwelijke medewerkers die direct voor een vrouwelijke manager werkten, was er soms zelfs een negatief effect te zien. Dat wekt de vraag op of vrouwen überhaupt wel voor hun eigen sekse wíllen opkomen. Van Hek: ‘Ik denk dat sommige vrouwen niet genoeg macht hebben om echt invloed uit te oefenen. Tegelijkertijd zal het ook zo zijn dat sommige vrouwen dat niet willen, op dit moment. Het zou me niet verbazen als dat door hun omgeving komt. Vrouwen op managementposities komen daar mogelijk terecht omdat ze de hiërarchie zoals die nu is accepteren. En als ze er eenmaal zitten, moeten ze bewijzen dat ze hun plek waardig zijn. Wat hun mannelijke collega's doen, moeten zij nog meer doen: harder werken, langer werken. Andere vrouwen voortrekken, op de bres springen voor flexibele werktijden, dat druist daar tegenin. Niet willen, ja, maar omdat het slecht is voor hun eigen carrière.' Baankansen en begrip Van Hek heeft nog meer ontmoedigende onderzoeksresultaten. Ze heeft namelijk ook gekeken of de baankansen van vrouwen die voor vrouwen werken, beter zijn. Maar het onderzoek van Van Hek laat zien dat ook dat niet zo is. Dit onderzoek wordt binnenkort gepubliceerd. Ze is wel benieuwd of vrouwelijke managers op andere vlakken een positief effect hebben. Of vrouwen bijvoorbeeld op meer begrip kunnen rekenen van een vrouwelijke manager als hun kind ziek is of als ze bijvoorbeeld mantelzorger zijn. Want ja, het zijn nog steeds vaker vrouwen dan mannen die deze rollen in de maatschappij bekleden, laten andere onderzoeken zien. Perspectief Is er nog hoop? 'Als organisaties blijven zoals ze zijn, dan helpt het over tien jaar ook niet om er een aantal vrouwen neer te zetten. Maar er verandert natuurlijk veel meer,' zegt Van Hek. ‘Als rollen van mannen en vrouwen meer gelijk zouden zijn, zouden stereotypen en daarmee ook het klimaat binnen organisaties kunnen veranderen.' En wat betreft vrouwelijke managers, Van Hek hoopt dat er misschien wel een omslagpunt is. Stel dat 40% of zelfs 60% van de managers in een organisatie vrouw is, misschien dat het dan wel een positief effect heeft op het inkomen en de baankansen van vrouwen. Maar daar kan nog geen onderzoek naar worden gedaan, omdat er erg weinig van deze organisaties bestaan. Eén aspect waar vrouwen echt beter scoren dan mannen is opleidingsniveau. Vrouwen zijn nu al beter opgeleid dan mannen en dat verschil is de afgelopen tien jaar alleen maar groter geworden. Dit is in bijna alle Westerse landen het geval. Uit Amerikaans onderzoek blijkt bovendien dat de salarissen voor vrouwen harder groeien dan die van mannen. 'Wat dat betreft, hebben vrouwen echt een beter perspectief,' aldus Van Hek. Bekijk het onderzoek Are Female Managers Agents of Change or Cogs in the Machine? An Assessment with Three-Level Manager–Employee Linked Data.