Op 11 april verscheen een manifest in Trouw van 170 wetenschappers van Nederlandse universiteiten gespecialiseerd in ontwikkelingsstudies. Het manifest is een pleidooi voor een duurzamere en eerlijkere samenleving na de coronacrisis. Eén van de medeondertekenaars van het manifest is antropoloog Martijn Koster van de Radboud Universiteit. ‘Beroepsgroepen waarop jarenlang bezuinigd is, blijken nu onze samenleving draaiend te houden.’ ‘We hebben het manifest voor de publicatie eerst anderhalve week rond laten gaan en er sloten zich steeds meer onderzoekers aan. Onze boodschap lijkt dan ook breed gedragen binnen ons vakgebied. Wij vinden dat er nu echt discussie gevoerd moet worden over een andere inrichting van de samenleving. Niet meer business as usual.’ Boodschap van verandering Na de vorige financiële crisis zijn er wel maatregelen genomen, maar veel dingen zijn niet veranderd. De ongelijkheid in de samenleving is alleen maar toegenomen, de vervuiling van de planeet is verder doorgegaan en ook het duurzaamheidsbeleid komt maar moeizaam van de grond. ‘Ontwikkelingsstudies is een vakgebied dat zich juist met rechtvaardigheid en duurzaamheid bezighoudt. Dus leek het ons tijd voor een boodschap van verandering.’ Waarde op langere termijn ‘Het is natuurlijk afschuwelijk wat er nu gebeurt. Tegelijkertijd legt deze crisis bepaalde mechanismen bloot. Beroepsgroepen waarop jarenlang bezuinigd is, blijken nu onze samenleving draaiend houden. Er zijn dingen scheefgegroeid. Ik hoop dat we nu inzien dat het anders kan en dat we er wat aan kunnen doen.’ Volgens Koster moeten we bijvoorbeeld de medische sector, de ouderenzorg, het onderwijs en het openbaar vervoer waarderen vanwege hun intrinsieke waarde en niet meer alleen kijken naar de economische opbrengsten op de korte termijn. Werk herverdelen Ook vindt Koster dat er wat moet gebeuren aan de flexibele, freelance en nul-uren contracten. ‘Mensen met dit soort contracten worden zwaar getroffen door de crisis.’ Een oplossing ligt in het anders verdelen van werk. ‘Er is in Nederland werk voor iedereen. Als iedereen korter werkt of een baan deelt, kunnen we iedereen aan werk helpen. Daarmee verminderen we naast ongelijkheid in de samenleving ook ziekteverzuim en het aantal burn-outklachten.’ Basisinkomen Volgens Koster is ook een basisinkomen voor iedereen een optie om mensen meer zekerheid te geven. ‘Stel dat er weer een crisis komt, dan voorkom je met een basisinkomen de enorme stress bij mensen die hun baan dreigen te verliezen en zorg je voor basiszekerheid. In Spanje zijn ze daar nu zelfs al mee bezig. Verandering is dus wel mogelijk. Laten we daar nu een debat over hebben.’ Andere visie op groei In het manifest stellen de onderzoekers verder een andere visie op groei voor, meer duurzaamheid en een oplossing voor de internationale schuldenproblematiek. Koster onderschrijft alle punten, maar is zelf gespecialiseerd in de vraagstukken die met een eerlijke verdeling te maken hebben. Inmiddels is het manifest opgepakt door verschillende politici, is er een motie ingediend in de Tweede Kamer en hebben veel academici en belangengroepen in binnen- en buitenland hun solidariteit betuigd. Om bredere steun te krijgen, is er een petitie die mensen kunnen tekenen. Illustratie via PXfuel.com