Het is een revolutionaire nieuwe manier van schoon en veilig transport: een zwevende module die aangedreven wordt door magneten in het wegdek. Zou dit een realistisch scenario kunnen zijn in de nabije toekomst? Natuurkundige Nigel Hussey neemt het komende jaar deze vraag onder de loep, samen met onder andere milieuonderzoekers, mobiliteitsonderzoekers, taalkundigen en hersenwetenschappers. ‘Stel je het volgende scenario eens voor. Een persoon of familie bezit een module, die naar hun eigen behoeften is ontworpen. (…) Er is geen motor, geen wielen, geen remmen, geen ophanging, niet eens een accu (…). De module wordt voortgestuwd door een rij gekantelde elektromagneten net onder het oppervlak van het wegdek, die precies op het juiste moment een puls afgeven wanneer de module over ze heen zweeft; zowel levitatie als aandrijving wordt door één enkele bron geleverd. De module is voorzien van de nieuwste locatie-detectie hardware en communiceert voortdurend met een centrale computer. Hiermee kunnen passagiers hun bestemming kiezen, de gewenste route, om zich vervolgens vloeiend en snel naar hun eindbestemming te kunnen laten vervoeren over het wegennetwerk.’ Dit scenario beschrijft Nigel Hussey, hoogleraar gecorreleerde elektronensystemen, in zijn subsidieaanvraag voor een project genaamd NIFTI, dat staat voor ‘National Individual Floating Transport Infrastructure’. Het idee van een zwevende module die aangedreven wordt door elektromagnetische pulsen kan zo afkomstig zijn uit een science fiction-film. Maar 15 jaar geleden stelde Nigel Hussey zichzelf voor het eerst de vraag: zouden we dit daadwerkelijk waar kunnen maken met onze huidige technologie? Recentelijk is hij hiermee echt aan de slag gegaan samen met Radboudonderzoekers uit verschillende disciplines. Magneto-transport: zwevende passagiers Nigel Hussey werkt aan het High Field Magnet Laboratory (HFML) van de Radboud Universiteit. Hij is een expert in zogenaamd ‘magneto-transport’, waarbij hij de natuurkundige mechanismen onderzoekt waarmee elektronen zich verplaatsen door bijzondere metalen of supergeleiders. ‘Toen ik zes jaar geleden vanuit het Verenigd Koninkrijk naar Nederland verhuisde om te komen werken bij het HFML, dacht ik: misschien is dit wel het goede moment en de juiste plek om mijn idee opnieuw aan te wakkeren. Het HFML staat immers bekend om de zwevende kikker, waarom zou er niet ook een zwevende passagier bij kunnen komen? Daarnaast is het ook best grappig dat mijn expertise in magneto-transport nu ook op een andere manier bekeken kan worden: het transporteren van mensen met magneten.’ Met deze nieuwe manier van transport zouden veel maatschappelijke problemen opgelost kunnen worden, volgens Hussey. ‘Als eerste dacht ik aan verkeersveiligheid, maar ook aan energiezuinigheid. Je zou het aantal verkeersongelukken aanzienlijk kunnen verminderen als je een centraal systeem had dat de bewegingen en locaties van alle modules regelde. En als je het zware gewicht van de auto wegneemt en een module zo ontwerpt dat elke botsing leidt tot een afbuiging, in plaats van de volle impact, dan zouden verkeersongelukken minder fataal aflopen dan als je door een zware auto van zo’n anderhalve ton wordt geraakt.’ Samen met onderzoekers van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) besloot Hussey door te rekenen hoeveel energie zo’n systeem zou kosten. ‘We schatten in dat het systeem in ieder geval tweemaal zo energiezuinig zou kunnen zijn als een huidige elektrische auto. Toen ik al deze mogelijke voordelen bij elkaar zag, dacht ik dat dit het wel echt waard is om verder in te duiken.’ Kunnen we het beter doen? ‘Maar voordat je zo’n ingrijpende nieuwe technologie de wereld in brengt, heb je een hoop verschillende soorten expertises nodig om te bepalen welke mogelijke vraagstukken erbij komen kijken’, vervolgt Hussey. Met een Interfacultaire subsidie van de Radboud Universiteit is het hem gelukt om verschillende Radboud- en HAN-onderzoekers te mobiliseren vanuit verschillende disciplines, zoals milieuwetenschappers, experts in stedenbouw en taalkundigen, om hem hierbij te helpen. ‘Ik ga bijvoorbeeld langs bij de management- en taalonderzoeksafdelingen om te praten over de impact van ingrijpende technologieën, of hoe machines op een goede manier met elkaar kunnen interacteren. En met andere onderzoekers praat ik over hoe mensen beslissingen nemen en ethische vraagstukken… al deze dingen zijn voor mij echte ‘eye openers’. Ik geniet enorm van deze ervaringen.’ Het komende jaar zijn Hussey en zijn team bezig om te bepalen hoe kansrijk NIFTI is als een alternatief transportsysteem in de maatschappij. Er is al een werkend schaalmodel gebouwd, maar ze willen ook een groter volledig werkend prototype bouwen die alle belangrijke functies demonstreert. Maar naast de technologie, werken de onderzoekers ook aan de vele politieke, economische, maatschappelijke en milieuvraagstukken die zouden kunnen ontstaan. Hussey: ‘Zelfs als NIFTI uiteindelijk nooit echt zou worden gerealiseerd, zouden we nog steeds succesvol zijn. De huidige transportsystemen zijn gebaseerd op een eeuwenoude technologie, worden geteisterd door opstoppingen, inefficiëntie, onveiligheid en sociale uitsluiting. Wij stellen ons simpelweg de vraag: zouden we het beter kunnen doen dan dit?’ Onderzoekers werken samen in het NIFTI-project vanuit de volgende disciplines: Magnetic simulations (Nigel Hussey), Social acceptance & implementation of new technologies (Lotte Krabbenborg), Artificial intelligence & automation (Tom Heskes), Environmental analysis (Rosalie van Zelm), Business cases (Nanne Migchels), Mobility ecosystems (Arnoud Lagendijk), Transport & urban planning (Erwin van der Krabben), Decision making (Alan Sanfey), Language & speech technology (Henk van den Heuvel), Automotive technologies (Toin Peters, HAN), Power Electronics (Stefan van Sterkenburg, HAN), Marketing & communication (Mario de Vries, HAN). Illustratie: Mel Visscher